۴ دهه نقض حقوق بشر، آن‌چه در کارنامه جواد علی‌اکبریان ثبت شد

پنجشنبه ۱۴۰۳/۰۵/۲۵

نگاهی به کارنامه جواد علی‌اکبریان نشان می‌دهد او از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی تا لحظه مرگش در شهر ری، در سمت‌های گوناگون امنیتی و قضایی، از جمله در دادستانی کل کشور و وزارت اطلاعات، حقوق مردم را پایمال کرد و به همین دلیل، به‌ عنوان یکی از ناقضان حقوق بشر شناخته می‌شود.

علی‌اکبریان در سال‌های آخر زندگی‌اش به عنوان معاون توسعه مدیریت مقبره عبدالعظیم حسنی در شهر ری فعالیت داشت و پس از مرگ به دلیل نارسایی قلبی، روز ۲۳ مرداد در همان مکان دفن شد.

این چهره ناقض حقوق بشر که در زمان مرگ ۷۱ سال سن داشت، از افراد دخیل در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ بود.

مصطفی پورمحمدی، از چهره‌های امنیتی-‌قضایی جمهوری اسلامی و عضو «هیات مرگ» در جریان اعدام‌‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷، در پیامی از علی‌اکبریان به عنوان «یار و همراه و برادر عزیز» یاد کرد و مرگ او را «تلخ و دردناک» خواند.

به گفته پورمحمدی، علی‌اکبریان دانش‌آموخته مدرسه حقانی بود و سابقه فعالیت در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی، وزارت اطلاعات، وزارت بازرگانی، و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی داشت.

پورمحمدی در این پیام، مرگ او را به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تسلیت گفت.

ورود به حلقه حقانی

علی‌اکبریان در سال ۱۳۵۲ پس از پایان دوران دبیرستان در مشهد به قم رفت و در مدرسه حقانی، از مدارس حوزه علمیه قم مشغول به تحصیل شد.

او در در آن‌جا با روح‌الله حسینیان، از چهره‌های امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی، هم‌حجره شد.

علی‌اکبریان در بخشی از خاطرات خود نوشت: «در جمع دوستانی بودیم. در این جمع حسینیان، پورمحمدی، محسنی و حجازی بودند.»

حضور در حزب جمهوری اسلامی و آغاز سرکوب مردم

علی‌اکبریان پس از سال ۱۳۵۷ و گذراندن دوره آموزشی در حزب جمهوری اسلامی و یک هفته آموزش نظامی در پادگان سعدآباد، به این حزب ملحق شد.

با تصمیم محمد بهشتی، یکی از موسسان حزب جمهوری، علی‌اکبریان همراه با پورمحمدی و چند تن دیگر برای تشکیل دفتر این حزب راهی زنجان شدند.

علی‌اکبریان پس از فتوای روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی برای مبارزه با کُردها، به به پاوه و سقز رفت. از او به عنوان یکی از عوامل سرکوب و کشتار خونین در کردستان یاد می‌شود.

جواد علی‌اکبریان (سمت راست) و مصطفی پورمحمدی (سمت چپ)

سال ۱۳۵۸ آغاز فعالیت علی‌اکبریان در دادستانی کل انقلاب در تهران، مسجد سلیمان، گنبد و اصفهان برای سرکوب مخالفان جمهوری اسلامی در این شهرها بود.

او که مدتی نیز در دادگاه ویژه روحانیت مشغول به کار بود، پس از تشکیل وزارت اطلاعات همراه با علی‌اصغر حجازی، روح‌‌الله حسینیان و محمود یگانه به این وزارتخانه منتقل شد.

علی‌اکبریان در این نهاد امنیتی مسئولیت معاونت‌های طرح و برنامه و اداری و مالی را بر عهده گرفت.

او در سال ۱۳۶۶، همراه با غلامحسین محسنی اژه‌ای و علی‌ رازینی، زیر نظر علی فلاحیان و محمد محمدی ری‌شهری، بازجویی و محاکمه مهدی هاشمی و دیگر نزدیکان حسینعلی منتظری را پیش‌ بردند.

ایرج مصداقی، تحلیل‌گر سیاسی در یادداشتی از علی‌اکبریان و پورمحمدی به عنوان کسانی که در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ حضوری فعال داشتند، نام برده است.

پورمحمدی در آن زمان نماینده‌ وزارت اطلاعات در «هیات مرگ» بود.

در تابستان سال ۱۳۶۷ به دنبال صدور فتوا و فرمان روح‌الله خمینی، چند هزار نفر از زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندان‌های مختلف کشور، از جمله اوین و گوهردشت، به شکل مخفیانه اعدام و در گورهای جمعی و بی‌نام و نشان دفن شدند.

آمار دقیقی از تعداد اعدام‌شده‌ها وجود ندارد اما برخی فعالان شمار قربانیان را بین سه تا پنج هزار نفر و برخی بیش از این عدد تخمین می‌زنند.

جاوید رحمان، گزارشگر ویژه پیشین سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، روز یکم مرداد با انتشار گزارشی درباره اعدام‌های دهه شصت تاکید کرد ناقضان حقوق بشر نباید به دلیل مرور زمان، مشمول مصونیت شوند.

او پیش‌تر نیز در گزارشی در حاشیه پنجاه‌ و ششمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد گفت هزاران زندانی سیاسی در دهه شصت، به‌ویژه در سال ۱۳۶۰ و تابستان ۱۳۶۷، به بهانه حمایت یا عضویت در سازمان‌هایی مانند سازمان مجاهدین خلق ایران و دیگر احزاب عمدتا چپ، با فتوا و تایید خمینی و از طریق یک هیات مرگ اعدام شدند.

به گفته مصداقی، علی‌اکبریان پس از تشکیل وزارت اطلاعات از آن‌جایی که معاونت «طرح و برنامه» را عهده‌دار بود، در ترورهای خارج از کشور این وزراتخانه بین سال‌های ۱۳۶۳ و ۱۳۶۸ مشارکت داشت.

خروج از وزارت اطلاعات

علی‌اکبریان پس از خروج از وزارت اطلاعات در بیت رهبری به فعالیت پرداخت و در دی‌ماه ۱۳۸۰ به سمت معاونت بین‌الملل و سپس قائم‌مقام سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی منصوب شد.

مصداقی افزود سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی پوششی برای «صدور بنیادگرایی شیعی و تروریسم به کشورهای اسلامی» است و تجربه‌ علی‌اکبریان در زمینه‌‌ اطلاعاتی و امنیتی موجب ارتقای او در این سازمان شد.

علی‌اکبریان در مهرماه ۱۳۸۴ با حکم مسعود میركاظمی، وزیر بازرگانی دولت محمود احمدی‌نژاد به عنوان معاون وزیر، رییس هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان حمایت از مصرف كنندگان و تولید كنندگان منصوب شد.

او اردیبهشت ۱۳۸۶ از این سمت استعفا داد و از سوی مصطفی پورمحمدی به عنوان معاون بین‌الملل و توسعه اقتصادی استان‌های وزارت کشور منصوب شد.

علی‌اکبریان پس از برکناری پورمحمدی از وزارت کشور، به عنوان قائم‌مقام تولیت و معاون هماهنگی و توسعه موقوفات مقبره عبدالعظیم حسنی منصوب شد.

او در نزدیک به دو دهه اخیر در فعالیت‌های اقتصادی نیز مشارکت داشت و روز ۲۱ مرداد در حالی که همچنان معاونت توسعه مقبره عبدالعظیم حسنی را عهده‌دار بود، به دلیل نارسایی قلبی درگذشت.

خبرهای بیشتر

پربیننده‌ترین ویدیوها

خبر
سیاست با مراد ویسی
گزارش روز با مجتبا پورمحسن
خبرها

شنیداری

پادکست‌ها